Antalya Kaleiçi Karamolla Mescidi

• KATEGORİ

  • Kültürel
  • Tarihsel

• LOKASYON

  Antalya

• YIL

  1995

ANTALYA KALEİÇİ KARAMOLLA MESCİDİ

Çok uzun süredir kare veya kareye yakın planlı, tek kubbeli, çok kere kuzey yönünde son cemaat yeri bulunan mescidler konusunda bazı araştırmalar yapılmış, fakat fazla dikkat çekmeyen basit plan şemalı, sade dış görünüşlü yapılar hakkında yeteri kadar bilgi sağlanmamıştı. Erken örnekleri XIII. yüzyıl başlarına kadar inen tek kubbeli mescidlerin yapımına Konya, Akşehir gibi Anadolu Selçuklu yerleşme merkezlerinde başlanmış, Beylikler ve Osmanlı devirlerinde yaygın bir şekilde yapımına devam edilmiştir.

Anadolu öncesi kare planlı tek kubbeli mezar yapılarının yön verdiği söylenen bu yapılar, günümüzde ne yazık ki çoğunlukla yerine fevkanî camiler yapılmak üzere yıkılmakta veya kullanım dışı bırakılarak tahribe sebep olunmaktadır.

Antalya'ya ait bulabildiğimiz hemen hiçbir kaynakta adı geçmeyen Karamolla Makbule Mescidi, 23 Temmuz 1955 tarihinde merhum Kemal Turfan tarafından hazırlanan Antalya Merkez 53 nolu Eski Eser Fişi'nde Barboros mahallesi Civelek sokak şekline göre XIII. yüzyıl, kitâbesi yok. "Planı kare şeklindedir. Duvarlar Moloz kesme taş kâgirdir. Alt pencerelerin kenarları kesme taş ve üstü ahşap lentoludur. Üst pencereler sivri kemerlidir. Saçaklar pahlı kesme taştır, kiremit kaplı, kasnaksız kubbelidir. Son cemaat yeri yoktur, kapı özengili, basık kemerlidir. İçi süprüntü doludur. Mihrabın sıvası dökülmüş, moloz taş gayri muntazam bir niş haline gelmiştir. Üstü basit kubbedir. Geniş ölçüde temizlik ve onarıma muhtaçtır. Sahibi: Evkaf" şeklinde tarif edilmiştir.

Karamolla Mescidi Kaleiçi'nde Civelek sokağın biraz genişlediği bir bölümde yer alır. İki yönden hemen yanındaki daha genç tarihli bir yapıya bitişiktir. Dıştan 9,70 x 9,70, içten 7,47 x 7,49 m. ölçüsünde tek hacimli, son cemaat yeri ve minaresi olmayan bir yapıdır. Kubbe kasnağı yoktur, kubbe geçişi Türk üçgeni ile sağlanmıştır. Kubbe çapı 7,40 m., kubbe başlangıcı 6 m., kubbe yüksekliği 9,70 metredir. Yani kubbe tam bir yarım küredir. Sokaktan girilen ufak bir bahçesi ve abdest alma yeri mevcuttur.

Yapının kesin tarihini belirlemek oldukça güçtür, kitâbesi yoktur ve zaman içinde çeşitli müdahalelere mâruz kalmıştır. Buna rağmen geç XIII veya XVI. yüzyıla ait olduğunu söylemek mümkündür. Anadolu Selçuklu veya Beylikler dönemi yapısı olması muhtemeldir.

Yapı, 1955 sonrası kesin bilinmeyen bir tarihte onarım görmüş, yapının iç duvarları kıble yönünde 1,50 m., diğer duvarlarda 50 cm. yüksekliğe kadar kötü bir mermer ile kaplanmış, girişte sağ köşeye geçici bir müezzin mahfili yapılmış, kapı ve pencere doğramaları yenilenmiştir. Kötü boyanmış tabir yerinde ise uyduruk bir minberi vardı. Restorasyon öncesi yapı içinde yoğun bir rutubet vardı, gerek bitişik duvarlar gerekse sokak kotunun yükselmesiyle düşük kalan zeminde toplanan sular yapı içinin rutubet oranını arttırmakta idi.

1997 yılı başında yapı ibadete kapatıldı, içi boşaltılarak bize teslim edildi. 1997 yılı içinde restore edilen yapı çağdaş kullanım kolaylıklarına kavuşturularak 1998 yılı Ramazanın birinci günü Kaleiçi ahalisinin ibadetine tahsis edilmiştir...