Ortaköy Galatasaray Üniversitesi

• KATEGORİ

  • Kültürel
  • Eğitim
  • Tarihsel

• LOKASYON

  İstanbul

• YIL

  2013

ORTAKÖY GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ

Çırağan Sarayı’nın müştemilat yapılarından biri olarak yapılan ve günümüzde Galatasaray Üniversitesi olarak kullanılan bina, genelde yapımı 1871 yılında tamamlanan üç adet Feriye Saraylarından biridir. 1924 yılı başlarına kadar hanedana mensup kişilerce konut olarak kullanılan yapı, 1924 ile 1929 yılları arasında bir süre tütün deposu olarak kullanılır. 1929 yılında Galatasaray Lisesi’ne tahsis edilen bina, okul olarak kullanımın gerektirdiği değişikliklerle kullanıldıktan sonra, 199. yılında Galatasaray Üniversitesi’nin kuruluşunun gerçekleşmesiyle Üniversiteye tahsis edilir. 22 Ocak 2013 tarihinde vuku bulan bir yangın sonucu bütünü ile harap olan yapının onarımı konusunda yaşanan süreç, herkes tarafından bilinmesi gereken bir dizi olayı içermektedir.

Binanın yanması sonrası, belki de ülkemizde ilk olarak bürokrasi yangından üç gün sonra acil bir karar oluşturur. 25 Ocak 2013 günün toplanan Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 769 sayılı kararla, yalnız yanan binanın değil, “parselde bulunan tüm yapıların rölövelerinin, korunması gerekli kültür varlığı yapıların restitüsyon projelerinin, yanan bina ile ilgili olarak; restorasyon projesinin, kurul arşivinde bina hakkında bilgi ve belge olmadığı için kapsamlı bir araştırma yapılıp tüm çalışmaların ivedi olarak Kurula sunulmasını, binanı sökülebilir geçici bir hafif çatı ile koruma altına alınmasını ve bu çatı projesinin kurula sunulmasını, yangın raporunun kurula iletilmesini” talep eder.

Bu karar üzerine çalışmalara başlanır, ancak yapının içinde bulunan molozun temizlenmesi için alınması gerekli kurul kararı ve izin, yangında iki gün sonra alınan acil kararın tersine beş aya yakın bir süre sonra 12.06.2013 günü 1009 sayılı kararla alınabilir. “Binanın sökülebilir geçici hafif çatı ile koruma altına alınmasına ve bu çatı projesinin kurulumuza sunulması maddesinin Eylül 2013 tarihine kadar yerine getirilmesi, Rölöve çalışması için engel teşkil eden yangın kalıntıları ile sökülmesi gereken yalnızca ahşap olanların ilgili Müze denetiminde sökülebileceğine, diğer işlemlerin güncel rölöve onayından sonra değerlendirilebileceğine”

Yapının içindeki molozların temizlenmesi, can emniyetini tehdit eden unsurların denetim altına alınması sağlanmadan nasıl sökülebilir bir çatı yapılacağı konusundaki başvuru üzerine Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu 25.09.2013 gün ve 227 sayılı karar ile bu hükmü iptal eder. İki ay sonra 12.11.2013, 1263 sayılı kararla Koruma Bölge Kurulu bu karar uyarak. “Daha önceki kararlarımızda belirtilen, ‘binanın sökülebilir geçici bir hafif çatı ile koruma altına alınmasına ve bu çatı projesinin Kurulumuza sunulması’ kısmının iptaline, yapıyı dış etkenlerden koruyan alternatifli geçici üst örtü önerilerinin ilgili Koruma Bölge Kurulu’na iletilmesine...” diye sözde Yüksek Kurul kararına uyduğunu, ancak önceki kararlarında ısrar ettiğini belirten bir karar alır.

Yapıda meydana gelen yangının sırasında büyük oranda deniz suyu ile söndürülmeye çalışıldığı bu nedenle yapı içinde büyük bir tuzlanma meydana geldiğini, ekte sunulan İstanbul Arkeoloji Müzesi raporu da dikkate alınarak, taş ve tuğla malzemeler dışında korunacak hiçbir şeyin kalmadığı, bunun için yapının üst bölümünün açık bırakılarak yağmur suyu ile yıkanmasının tuzlanmayı en aza indirmek açısından faydalı olacağı, ayrıca yapının gerek yangın artıklarını yapı dışına çıkartmak gerekse yapım sırasında gereken müdahalelerin yapılabilmesi için çatının açık olması gerektiği konusundaki Yüksek Kurula yaptığımız baş vuru üzerine, konunun değerlendirilmesi ertelenmiştir.

08.01.2014 günü tamamlanan rölöve ve restitüsyon projesi ilgili Koruma Kurulu’nun onayına sunulur. Koruma Kurulu 25.02.2014 gün ve 1420 sayılı karar ile sunulan rölöve ve restitüsyon projelerini uygun bularak onaylar. Hemen akabinde, Üniversitenin görüş ve önerileri doğrultusunda hızla hazırlanan restorasyon avan projesi, ilgili Koruma Kurulu’nun 04.03.2014 tarih ve 1434 sayılı kararı ile uygun görülerek onaylanır. Bu kararla istenen yapıya ait kalemişi süsleme detayları da aynı kurulun 01.04.2014 tarih ve 1508 sayılı kararı ile onaylanır.

Ne olursa bundan sonra olur, Koruma Kurulu 08.04.2014 gün ve 1536 sayılı kararla bu kere ayrıntılı mimari restorasyon raporu ister, hemen akabinde 29.04.2014 tarih ve 1574 sayı karar ile, daha önce uygun bulunan kalemişi süslemelere ait duvarlardaki tüm sıva katmanlarının rölöve ve restitüsyon projelerini, tüm sıva ve boya katman analizinin yapılmasını, bunların koruma yöntemlerini içeren raporların kurula intikali sonrası daha önce onaylanan restorasyon avan projesine uygun olarak hazırlanan restorasyon uygulama projesinin inceleneceğine karar verir.

Bundan sonra ilgili koruma kurulu tarafından alınan on bir kararın hikayesi ise bir kitap olarak yakın bir gelecekte, belgeleri ile birlikte taktirinize sunulacaktır.

Bu arada ne olurda işler sürüncemeye maruz kalır, burada bahis konusu etmek istemediğimiz, niçin biz değil de bir başkası bu projeyi hazırlıyor anlayışının egemen olduğu bir dönem yaşanır. Ne yazık ki, aramızdan, Galatasaray camiasından profesör titrine erişmiş bir kişinin Kültür Bakanlığı nezdinde yaptığı, “Galatasaray Binası mahvoluyor içerikli” başvurunun önemli bir rolü vardır. Profesör unvanına sahip, Galatasaray Lisesi mezunu bir kişinin okulumuz yok ediliyor içerikli resmi başvurusu, bürokrasiyi etkiler ve aldığı kararlardan geriye dönmesine yol açar.

Uygulama Restorasyon Projesi’nin onayı Nisan 2014 tarihinden itibaren çıkmaza girer. Gerek Koruma Kurulu üyeleri gerekse Kültür Bakanlığı bürokratlarıyla yapılan bir dizi toplantıdan da sonuç çıkmaz. Üniversitenin kararı ile oluşturulan Bilim Komitesi projenin Kurul görüşü doğrultusunda revize edilmesi konusundaki ısrarı üzerine, palyatif ve geleceği olmayan çözümlere katılmadığını beyan eden Proje Müellifi M. Sinan Genim, kendisine önerilen çözüm yollarının gelecekte büyük problemlere neden olacağı ve böyle bir sorumluluk üstlenmeyi kabul etmeyi ret ettiği için 10 Haziran 2015 tarihinde istifa eder.

Uzun bir süre konu sosyal medyanın gündemini işgal eder, bilen bilmeyen yapı yok oluyor, hükümet Turizm Tesisi yapılmak üzere binayı elimizden alacak, onun için inşaat devam edilmiyor sözleri gündem oluşturur. Bu arada zemin güçlendirmesi için hazırlanan ve kurul onayı alınan projeler Beşiktaş belediye Başkanlığı’nca onaylanarak 5 Şubat 2016 gün ve 550 sayılı Yapı Ruhsatı düzenlenir.

Nihayet Rektör Ertuğrul Karsak ve Mimar M. Sinan Genim Mayıs 2017 yılı ortalarında Koruma Yüksek Kurulu nezdinde yeni bir girişimi başlatırlar. 14.06.2017 gün ve 758 sayılı Yüksek Kurul kararı ile yapılan itiraz kabul edilir ve İstanbul III Numaralı Koruma Bölge Kurulu’nun konuyu bu karar çerçevesinde değerlendirmesini ister.

10 Ağustos 2107 gün ve 3387 sayılı karar ile ilgili Koruma Bölge Kurulu, hazırlanan restorasyon projesini kabul ederek onaylar. Bu onay sonrası hazırlanan statik, tesisat ve elektik projeleri Beşiktaş Belediye Başkanlığı tarafından onaylanarak inşaata devam edilir.

İşte size kısa bir geçmiş değerlendirmesi, gelecekte bu süreci çok daha detaylı anlatmak üzere, uzun yıllarımızı, dedikodu ve bürokratik kademelerin kaprisleri nedeniyle kayıp ettiğimiz, buna karşın bir buçuk yıl içinde tamamladığımız yapımızı, hep birlikte hizmete açtık...

Gezin, görün, karar sizin, bu kadar üzülmeye değer miydi?